Σάββατο 11 Μαΐου 2019

ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ (15ος -19ος αι.) - Κώστας Σπανός

ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ (15ος -19ος αι.) 

Κώστας Σπανός  - ΛΑΡΙΣΑ 2018



***

ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ, (15ος-19ος αι,)
Μόλις εκδόθηκε το Λεξικό των Θεσσαλικών Βαφτιστικών Ονομάτων (15ος-19ος αιώνας), του εκδότη του Θεσσαλικού Ημερολογίου Κώστα Σπανού. Στις 256 σελίδες του έχουν καταχωρισθεί 1208 βαφτιστικά, με βάση τις προθέσεις και τα κατάστιχα των θεσσαλικών μοναστηριών (Μετεώρων, Δουσίκου, Ολυμπιώτισσας, Δρακότρυπας, Κορώνας, Ρεντίνας, Ξενιάς, Σκιάθου και Σκοπέλου). Τα ονόματα έχουν κατανεμηθεί σε 17 περιοχές της Θεσσαλίας και για το καθένα προσδιορίζεται η περιοχή,
το έτος και το πόσες φορές αναφέρεται κάθε έτος. Τα βαφτιστικά προέρχονται από το εκκλησιαστικό εορτολόγιο, από τη λαϊκή παράδοση, από την Ιστορία και από τα ονόματα. Μερικά από αυτά, όπως ο Γεώργιος, ο Δημήτριος, ο Ιωάννης, η Μαρία, η Σταματία κλπ. εμφανίζονται με 30-85 μορφές. Πρόκειται για έναν ονοματολογικό και λαογραφικό πλούτο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου έχει χαθεί. (Για πληροφορίες στο τηλ. 6972-460.484).
***

ΜΟΛΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ



***
ΝΕΑ ΘΕΣΣΑΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΑΝΟΣ, ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ (15ος – 19ος ΑΙΩΝΑΣ)», Λάρισα 2018. σ. 256
Το βιβλίο του κ. Κώστα Σπανού «Λεξικό των θεσσαλικών βαφτιστικών ονομάτων (15ος – 19ος αιώνας)», το οποίο εκδόθηκε πρόσφατα περιέχει 1.200 περίπου βαφτιστικά ονόματα από 17 περιοχές της Θεσσαλίας που προέρχονται από τη χρονική περίοδο μεταξύ του 15ου και 19ου αιώνα.
Πρόκειται για ένα έργο ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για την περιοχή της Θεσσαλίας αλλά και για την επιστήμη της Ονοματολογίας συνολικότερα. Συγκεκριμένα, το Λεξικό αποτελεί ασφαλώς έργο αναφοράς για τους Θεσσαλούς καθώς και τους μελετητές του θεσσαλικού πολιτισμού λόγω του μεγάλου αριθμού θεσσαλικών βαφτιστικών ονομάτων που περιέχει, τα οποία παρέχουν πλήθος γλωσσικών, ονοματοδοτικών και λαογραφικών πληροφοριών. Παράλληλα, είναι βασισμένο σε ένα εξαιρετικά ευρύ corpus εκατοντάδων εκδοθεισών και ανέκδοτων πηγών στις οποίες ο κ. Σπανός ενέσκυψε μη φειδόμενος κόπων και χρόνου με αξιοθαύμαστη και ακαταπόνητη υπομονή και επιμονή.
Εξάλλου, ως ιδιαίτερα εύστοχη θεωρείται η διάκριση του Λεξικού σε 2 ανισομεγέθη μέρη που εξυπηρετούν την πολύπλευρη προσέγγιση του ονοματολογικού υλικού. Έτσι, στο α΄ μέρος το σύνολο των βαφτιστικών ονομάτων λεξικογραφείται κατ’ αλφαβητική σειρά περιλαμβάνοντας στο εσωτερικό των βασικών λημμάτων και το σύνολο των αντίστοιχων μορφικών τύπων με τους οποίους αυτά χρησιμοποιούνταν. Στο εκτενέστερο β΄ μέρος παρατίθεται το σύνολο των μορφικών τύπων των θεσσαλικών ανθρωπωνυμίων με αναφορά στις περιοχές και την ακριβή χρονολογία με την οποία αναφέρονται στις αντίστοιχες πηγές. Κατά συνέπεια, ο αναγνώστης έχει την ευχέρεια αφενός να οδηγείται εύκολα στο όνομα και τον τύπο που αναζητά και αφετέρου να διαμορφώνει σαφή και άμεση εικόνα για τη συχνότητα, τον τόπο και τον χρόνο χρήσης καθενός.
Βιβλία όπως αυτό έχουν εξαιρετική επιστημονική αξία τόσο επειδή θέτουν τις βάσεις για την πραγματοποίηση περαιτέρω σχετικών μελετών και την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για τη θεσσαλική ανθρωπωνυμιολογία όσο και διότι συμβάλλουν στον εμπλουτισμό της εν γένει ονοματολογικής βιβλιογραφίας στον ελλαδικό χώρο και κατ’ επέκταση την ανάδειξη του πολιτισμού της Θεσσαλίας.
Ως γλωσσολόγος, ονοματολόγος και Πρόεδρος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας συγχαίρω από καρδιάς τον κ. Κώστα Σπανό που κατάφερε να ‘δαμάσει’ με εξαιρετική επιτυχία το απαιτητικό αρχειακό υλικό που είχε στη διάθεσή του και να χαρίσει στην ιδιαίτερη πατρίδα του, στη χώρα μας αλλά και στην εν γένει ονοματολογική κοινότητα το έργο αυτό.
Ξενοφών Τζαβάρας, Δρ. Γλωσσολογίας, Πρόεδρος Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας

***

***
Ο Lefteris Papastergiou είναι με τον Κώστας Σπανός.
Πως θα σας φαινόταν αν μαθαίνατε πως από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα στη Θεσσαλία, υπήρχαν άνθρωποι που το βαφτιστικό τους όνομα ήταν «Γωγίτζης» ή «Θωμανή» ή «Καπέρδω» ή «Μαρουλώ»; Ή πως υπήρχε ο Γεώργιος αλλά και ο Γεώργος, ο Γεωργούλης, ο Γιώργος, ο Γεωργουλιός, ο Γεωργάκης, ο Γιωργάκης, ο Γιωργάτσης, ο Γιωργάκος, ο Γεώργης, ο Γιώργης, ο Γεωργακός, ο Γεωργής, ο Γεωργαλής, ο Γεωργατζάς... Επίσης πως υπήρχε μια μόνο γυναίκα που είχε βαπτιστεί «Ηλιοστάλακτη» ή «Δασκαλινα»;
Ο ακούραστος ερευνητής Κώστας Σπανός μετά από τριάντα (30) ολόκληρα χρόνια έρευνας στις Προθέσεις των Θεσσαλικών Μοναστηριών παρουσιάζει ένα λεξικό μοναδικό στην Ελλάδα: το Λεξικό των Θεσσαλικών βαφτιστικών ονομάτων (15ος-19ος αιώνας) το οποίο περιλαμβάνει 1208 ονόματα χωρίς τα υποκοριστικά!
Πως ξεκίνησε την εντυπωσιακή αυτή έρευνα; Ποια τα προβλήματα που αντιμετώπισε; Ποια η ιστορική αξία της καταγραφής των βαφτιστικών ονομάτων των Θεσσαλών;
Μια υπέροχη ιστορία με απ'ιστευτα, για μας, αποτελέσματα, έρχεται στο onlarissa.gr #interview #istories


***








***
ΣΧΟΛΙΟ ΑΠΟ ΕΝΑ "ΠΑΡΑΘΥΡΟ" ΤΟΥ BLOGGER:

Τί να πω κι εγώ, η ( 27) σελ. 41 -42 ) Αικατερίνη, Κατερίνη, Αικατερίνα, Κατερίνα, Κατέρνω, Κατέρου, Κατίνα, Κατένγκω, Κατίγκω, Ρήνα, Ρήνω, Ρήνου;
Τα είπαν άλλοι, πολύ νωρίτερα από μένα!
...Αργώ, ναι, μα δε λησμονώ!
Πρόσφατα αξιώθηκα να πάρω στα χέρια μου αυτό το ξεχωριστό και τόσο πολύτιμο βιβλίο.
Ξετρελάθηκα μαζί του, λέμε!
Το βρήκα απίστευτα σημαντικό, κι ότι δεν πρέπει να λείπει από καμιά Θεσσαλική Βιβλιοθήκη!
Πολύ ωραία ιδέα για δώρα!
Πολύ ωραία ιδέα για ονόματα νέων βαφτήσεων, που κολλήσαμε όλο στα ίδια και στα ίδια τα ονόματα!
Ότι και να πω για την Ιδέα και τελική υλοποίηση της Ιδέας του Δασκάλου Κυρίου Κώστα Σπανού, θα είναι λίγο!
"Αυτός ο Δάσκαλος, Αυτός" (παραλλαγή του γνωστού άσματος - "Αυτός ο Άνθρωπος, Αυτός"), για μένα, θα έπρεπε να επιδοτείται απ' το κράτος, να κάθεται σε μια καρέκλα και να καταγράφει μόνο τις Ιδέες του, κι άλλοι να τις υλοποιούν, "τρέχοντας"!
Να είναι γερός και πάντα δημιουργικός, έστω κι έτσι, τραβώντας "κουπί", μαζί με όσους στηρίζουν και συμμετέχουν στο πολύτιμο Έργο του!
Σώζει Ιστορία, Σώζει Θεσσαλία!
Έχει πολυβραβευτεί όμως, κι αυτό είναι, ΚΑΤΙ!
Έχω ξαναμιλήσει για το Θεσσαλικό Ημερολόγιο (ΕΔΩ), (νομίζω και αλλού), έχει φτάσει (δυσκόλως, φαντάζομαι και με πολύ αγώνα) στον τόμο 75!
...Είχα "τολμήσει", ένα μίνι Πορτραίτο του, ΕΔΩ. ( Είναι θράσος να χασομερήσεις περισσότερο, έναν ΤΟΣΟ σημαντικό Δάσκαλο!)

Την επίσημη Σελίδα του Θεσσαλικού Ημερολογίου, θα την βρείτε ΕΔΩ!

***
Στο εξώφυλλο πορτρέτο του Ιπποκράτη που κρατάει το έργο του "Αφορισμοί" (Μικρογραφία του 14ου αιώνα, Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη).

***
***
...Βιαστικούλικες χθεσινές φωτογραφίες του Λεξικού, με αγάπη, χαρά και με μεγάλη συγκίνηση, όμως!

***














***

Υγ. ...Με το πρώτο όνομα που γέλασα (και ίσως θα μου ταίριαζε...)  ήταν το:
 446) Καντύλα Καλ. 18ος αι., 1. (άτομο). σελ. 129

ΑΞΙΟΣ, ΚΥΡΙΕ ΚΩΣΤΑ, ΑΞΙΟΣ!
Να σας έχει Ο ΘΕΟΣ γερό, να "κρατήσετε" ολόκληρη την Ιστορία της Θεσσαλίας, σε αμέτρητα ακόμα βιβλία!
(Υπάρχουν και τα σχόλια, την παραφόρτωσα την ανάρτηση και θα βογκήξει ο blogger!) 

Δεν υπάρχουν σχόλια: