Φονικές... συμπτώσεις...

«Μερικά βιβλία είναι σαν χαμένα στο δάσος πουλιά.»

Αυτή ήταν η πρώτη φράση του Βολιώτη συγγραφέα Γιάννη Τσίγκρα σε μια ραδιοφωνική εκπομπή πριν πολλά χρόνια, παρουσιάζοντας το πρώτο μου βιβλίο «Γράμμα στην μάννα με δύο ν».

Χθες και σήμερα τον θυμήθηκα πολύ.

Σήμερα γιατί σκέφθηκα για την «Φόνισσα» πως μερικά βιβλία επικοινωνούν με τον αναγνώστη μεταφυσικά. Μιλούν και έχουν μέρος της ψυχής του συγγραφέα. Δεν τελειώνουν φτάνοντας στο οπισθόφυλλο και πολύ συχνά γράφει το καθένα από μόνο του, μια ξεχωριστή καινούργια ιστορία.

Χθες λοιπόν, με αφορμή την σπείρα των μαχαιροβγαλτών τις τελευταίες μέρες στον Βόλο, θυμήθηκα ότι στην στοίβα των βιβλίων που με περιμένουν για διάβασμα είναι και η «Φόνισσα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που αγόρασα πρόσφατα απ’ το σπίτι-Μουσείο του στην Σκιάθο.

Θυμήθηκα ότι το φωτογράφησα άπειρες φορές «στην αγαπημένη του» παραλία, έτσι μου είπαν οι ντόπιοι εκεί, αλλά μέσα στο χάος των φωτογραφιών του καλοκαιριού τις είχα ξεχάσει.

Χθες λοιπόν πήρα στη δουλειά μου να διαβάσω την «Φόνισσα».

Σήμερα πήρα και το βιβλίο και τον υπολογιστή, εφόσον δεν το είχα τελειώσει.

Από νωρίς είχε βαβούρα και προτίμησα να ασχοληθώ πρώτα με τις φωτογραφίες, που ήθελαν λιγότερη συγκέντρωση του νου…

Χθες, διαβάζοντας το μισό βιβλίο είχα τρομοκρατηθεί, γιατί θυμήθηκα την αληθινή μεν «Ιστορία που την έγραψαν παιδιά» το δεύτερό μου βιβλίο, που με την δική μου μελάνι κι αγάπη «χάιδεψα»

μια σκληρή αλήθεια, για να προστατέψω ένα κοριτσάκι. Βλέποντας την επανάληψη στην Χαδούλα θυμήθηκα τον Γιάννη, που στην δεύτερη συνέντευξη στο ραδιόφωνο (τότε! – πριν πολλά πολλά χρόνια) προσπαθούσα απεγνωσμένα να απομακρύνω την συζήτηση απ’ την ιστορία του βιβλίου, μη τυχόν μου ξεφύγει η αλήθεια και πονέσω ένα παιδί. Μάλιστα τότε κατάφερα να ανατρέψω την εκπομπή και πήρα εγώ συνέντευξη από τον Γιάννη στον αέρα! (Βέβαια ήταν προσχεδιασμένο από πλευρά μου, είχα μελετήσει καλά το βιβλίο του «Οι τερματοφύλακες των πάρκων»).

Τότε λοιπόν, στα λίγα που είπαμε στον αέρα για το δικό μου βιβλίο, μού είχε πει κάτι για τον Παπαδιαμάντη και κάποιες αλήθειες του, κάτι που κατηγορήθηκε γιατί στιγμάτισε ένα παιδί, δεν κατάλαβα τότε και πολλά, καθότι δεν κατείχα γρι από συγγραφείς και βιβλία. (Ήταν τότε η εποχή που έγραφα απ’ ανάγκη για την μάννα κ.λ.π. κ.λ.π. Είπαμε, εξέδωσα τρία βιβλία και μετά άρχισα να διαβάζω).

Αυτά όλα τα παραπάνω ανήκουν στο: Να, γιατί τον θυμήθηκα!

Επιτρέψ’ τε μου αυτή την μεγάλη εισαγωγή. Ανήκει στις μαζεμένες σκέψεις αυτών των ημερών, με αφορμή αυτό το βιβλίο.

Έναν άλλον συγγραφέα που θυμήθηκα αυτές τις μέρες είναι μια γυναίκα και αυτή είναι η Ελένη Γκίκα που λέει πως «κάθε βιβλίο έχει την δική του στιγμή». (που θα το διαβάσεις).

Κι η Ελένη επιβεβαιώνεται πλήρως. Μπορεί να έχεις δίπλα σου ένα βιβλίο για μήνες ή για χρόνια και να τύχει να το διαβάσεις μια συγκεκριμένη στιγμή και να δεθείς μ’ αυτό ή την ιστορία του, πολύ μεταφυσικά και αλλιώτικα.

Κάτι τέτοιο μου συνέβηκε με τον «Αλχημιστή» πριν πολλά χρόνια και τώρα τελευταία με το βιβλίο του Μάνου Ελευθερίου «Άνθρωπος στο πηγάδι». Είχα ακούσει πολύ καλά λόγια γι’ αυτό, αλλά καθυστερούσα να το πάρω, γιατί ήμουνα σε κακή ψυχολογία, λόγο του θανάτου του πεθερού μου και συνάμα ακόμα έγραφα το βιβλίο του «Συγγνώμη άντρα μου που αγάπησα τον πατέρα σου» και δεν ήθελα να επηρεαστώ.

«Όταν κάτι προσπαθείς να το αποφύγεις, δεν το γλυτώνεις» και έτσι την έπαθα κι εγώ.

Έμαθα ότι θα έρθει ο Μάνος Ελευθερίου στον Βόλο για να παρουσιάσει το βιβλίο του, ήθελα πολύ να τον δω από κοντά, δεν ήθελα όμως ν’ ακούσω τίποτα γι’ αυτό, μη με προκαλέσει και το διαβάσω πριν τον δικό μου επιτρεπόμενο χρόνο.

Πήγα τελικά, πήρα και το βιβλίο του, του μίλησα κ.λ.π. χάρηκα, συγκινήθηκα και ευτυχώς για μένα η εκδήλωση του Μουσικού Λυκείου Βόλου έριξε βαρύτητα στα τραγούδια του και γλύτωσα απ’ τον «Άνθρωπο στο πηγάδι» που θα τράβαγε και μένα μαζί του…

Γύρισα σπίτι και σχεδόν έκρυψα το βιβλίο να μην το βλέπω και με προκαλεί. Κάτι σαν τα γλυκά, όταν κάνω δίαιτα.

Έλα μου ντε, που το σαράκι μ’ έτρωγε και δεν μπορούσα να αντισταθώ! Στην εκδήλωση, αν και διάβασαν λίγα αποσπάσματα, αν και καθόμουνα μακριά, τον άρπαξα τον ιό και εκδηλώθηκε λίγες μέρες αργότερα.

Νύχτα άρχισα να το διαβάζω, τότε συνήθως παθαίνει ο κόσμος κρίσεις υπογλυκαιμίας, δούλευα και πρωί, πήγα κατευθείαν για δουλειά, το πήρα μαζί μου, είχα ξεχάσει όμως τα γυαλιά μου, (κ.λ.π.), το ίδιο απόγευμα το τελείωσα.

Όμως, με όλα αυτά, ήθελα να αποδείξω πως ήταν Η ΣΤΙΓΜΗ ΤΟΥ να διαβαστεί!

Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, έπαθα μεγάλο σοκ. Στα λόγια του Μάνου Ελευθερίου εύρισκα απαντήσεις σε νοητά ή και γραμμένα ερωτήματα που έκανα εγώ στον παππού! Κάτι σαν να μου απαντούσε Εκείνος, μέσα απ’ την πένα και την φαντασία του Μάνου!

Τέτοιο το σοκ, που άνοιξα και ειδικό μπλογκ με θέμα μόνο αυτό το βιβλίο!

(Ώχ! Όλα αυτά είναι πρόλογος;)

Κυρίως θέμα!

(Πες το, χρυσόστομη!)

Όπως καλά καταλάβατε, το ίδιο «χνέρι» έπαθα και με την «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη!

(Το’ πα!)

Το θέμα είναι οι συμπτώσεις! Οι πολλές συμπτώσεις!

Πρώτες

Πάμε διακοπές Σκιάθο, κι εκεί συμπτωματικά. (Αλλάζει το πρόγραμμα του γιου μου που είχε πληρωμένα ήδη τα εισιτήρια και το ξενοδοχείο και στην θέση του πήγαμε εμείς).

Εκεί είχαμε πάει γαμήλιο ταξίδι το 1982.

Εκεί ξαναπήγαμε οικογενειακώς όταν ο Πύρρος Δήμας πήρε το πρώτο χρυσό μετάλλιο.

Εκεί ξαναπήγαμε δυο μας με τον Τάσο, αφού εξέδωσα το Μάννα και με φωτογράφησε απ’ έξω απ’ το Μουσείο. Δεν είχα πάρει όμως τότε βιβλίο.

Δεύτερες

Πρώτες μέρες διακοπών, κουρασμένοι και οι δυο, πολλή κίνηση στο νησί, σκεφτήκαμε να πάμε κάπου κοντά για μπάνιο, μην ταλαιπωρηθούμε. (Εγώ ήθελα να κερδίζω χρόνο, για να διορθώσω το βιβλίο του πατέρα).

Πρωί πρωί περπατάγαμε σε άγνωστα στενά και δρομάκια, με σκοπό το λιμανάκι. Εγώ ως συνήθως παρέμενα πίσω και φωτογράφιζα.

Κάπως έτσι ανακάλυψα ένα δρομάκι.

Κάπως έτσι ανακάλυψα ένα μονοπάτι και μια ερημική αμμουδιά.

Κάπως έτσι φθάσαμε εκεί και ήμασταν μόνο δυο μας με τον άντρα μου την μισή μέρα.

Νιώσαμε πολύ ωραία κι εγώ του έλεγα πως αυτή είναι η δική μας «Γαλάζια λίμνη».

Δίπλα μας είχε ξαπλώστρες, μα εμείς δεν τις αγγίξαμε, γιατί σκεφτήκαμε ότι μπορεί να είναι ιδιωτική αμμουδιά (έτσι δεν γίνεται σήμερα με τον αιγιαλό, που λέει και ο Μάκης;) και μπορεί να έρθουν με μαγκούρες να μας κυνηγήσουν και να χάσουμε αυτόν τον επίγειο Παράδεισο.

Στρώσαμε τις πετσετούλες μας λοιπόν, απλώσαμε τις κορμάρες μας στον ήλιο να λιαστούν, βρεχόμασταν σαν τα παπιά κάθε λίγο και λιγάκι, ο άντρας μου χάθηκε στις σκέψεις του και εγώ στις διορθώσεις του βιβλίου μου. Τέτοια ηρεμία και συγκέντρωση δεν θα ξαναέβρισκα!

Φυσικά, στα διαλείμματά μου έβγαλα τις φωτογραφίες μου, αλλά με τίποτα δεν πέρασα στην σπηλιά δίπλα, επειδή είχε κυματάκι και φοβόμουνα μη γλυστρίσω και βρέξω την μηχανή. Είπε ο άντρας μου να με βοηθήσει, αλλά εγώ φοβόμουνα. Τι ακριβώς, δεν ξέρω. Είχα έναν απροσδιόριστο φόβο. Λες και ήξερα πως θα ξαναπάω, ενώ ήξερα πως η Σκιάθος έχει τόσες παραλίες, που δεν σου φτάνει ένας ολόκληρος μήνας για να τις δεις, κι εμείς είχαμε μπροστά μας άλλες δυο μέρες! Εγώ που δεν χάνω γωνιά αφωτογράφιστη! Άφηνα την σπηλιά!

Κόντευε μεσημέρι όταν ήρθε μία κυρία για το μπάνιο της.

Της έκανε εντύπωση που δεν χρησιμοποιήσαμε τις ξαπλώστρες και μας κοίταζε. Μετά από λίγο ήρθε και μας ενημέρωσε ότι είναι κοινόχρηστες και μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε.

Μάλιστα της έκανε εντύπωση, όπως μας είπε, αυτή η κίνησή μας, που έδειχνε σεβασμό στην «ξένη περιουσία».

Μετά, εγώ την είδα να μαζεύει κοχύλια, αν και δεν είχε πολλά και παράξενες πετρούλες.

Εκείνη είδε πως εγώ κάτι έγραφα με ένα ξυλάκι στην αμμουδιά και μου το έσβηνε το κύμα πριν προλάβω να το φωτογραφήσω και με πλησίασε.

Τότε είπαμε πιο πολλά. Της είπα ότι φωτογράφησα την σακούλα που έπαιρνε ο αέρας, αλλά δεν πήγα στην σπηλιά!

Μου είπε ότι αυτή η μικρή παραλία λεγόταν ΚΟΧΥΛΙ και μου χάρισε τα κοχύλια της, όχι μόνο ότι μάζεψε εκείνη τη μέρα, αλλά και τα άλλα που είχε στην τσάντα της!

Μετά ήρθε κι ένα ζευγάρι. Γνωριστήκαμε και με κείνους και απ’ τον κύριο μάθαμε πως αυτή ήταν η αγαπημένη αμμουδιά του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη!

«Τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται!» με δούλεψε ο άντρας μου. «Γι’ αυτό και την ανακάλυψες εσύ!»

Να μην τα πολυλογώ περισσότερο, το απογευματάκι πήγα στο σπίτι - Μουσείο μόνη μου. Φωτογράφησα απ’ έξω, (κάθε μέρα το φωτογράφιζα, λες και θα άλλαζε κάτι!) κι επειδή μέσα δεν επιτρεπόταν η φωτογράφηση πήρα κάποιες κάρτες. Κοιτάζοντας τα βιβλία του, έλεγα από μέσα μου: «Όχι, αρκετά κουβαλάω μαζί μου για φωτογράφηση, όταν θελήσω να διαβάσω βιβλία του, αγοράζω απ’ τον Βόλο».

Τότε είδα μπροστά μου ένα μικρούλη που είχε τίτλο: «Η Φόνισσα»!

Κάτι μου θύμιζε αυτός ο τίτλος, ίσως κάτι να είχα ακούσει γι’ αυτό παλιότερα, εμένα όμως με βόλευε το μέγεθός του και το βάρος του.

«Ούτε που θα καταλάβει» σκέφτηκα « αν κουβαλάμε ακόμα ένα!» (Αρκετή γκρίνια είχα απ’ αυτό «το βάρος» φέτος. Εκεί στην Σκιάθο δεν είχαμε και αυτοκίνητο, οπότε τ’ άκουγα κάθε μέρα!)

Το πήρα λοιπόν!

Την άλλη μέρα θα πηγαίναμε με καραβάκι στις Σπηλιές. Είχε όμως κύμα και θα μας πήγαιναν αλλού. Εγώ δεν ήθελα. Είπα στον άντρα μου να ξαναπάμε στο Κοχύλι, μη χάνω και χρόνο απ’ το δικό μου βιβλίο! Οι διακοπές μου ήταν η μόνη ευκαιρία να το προχωρήσω.

Πήγαμε εκεί πάλι, είχα και το βιβλίο μαζί μου, «ευκαιρία να φωτογραφήσω την αγαπημένη αμμουδιά του συγγραφέα με ένα βιβλίο του», σκέφτηκα, πήγα και στην σπηλιά άφοβα και ώ! τι χαρά!

Ένιωθα πως έκανα κάτι που θα έδινε χαρά στον Παπαδιαμάντη, λες και ζει ο άνθρωπος, να δει τις δικές μου φωτογραφίες!

Τέλος πάντων. Για κάτι τέτοια χαίρομαι εγώ και νιώθω ευτυχισμένη.

Γυρίσαμε, πήγαμε Ζαγορά, την Φόνισσα την φωτογράφισα και στο Πήλιο, αλλά, ούτε λόγος για διάβασμα ακόμα, μέχρι χθες, με τους μαχαιροβγάλτες στον Βόλο!(Τελικά τους έπιασαν τους δυο!)

Επίλογος

Και τελειώνοντας που λες σήμερα το βιβλίο, διαβάζω πως η ηρωίδα η Φόνισσα προσπαθώντας να αποφύγει τους αστυνομικούς που την κυνηγούσαν, έτρεξε πρώτα πρώτα και κρύφτηκε στο ΚΟΧΥΛΙ!

Ανατρίχιασα!

Ερώτηση:

Φτάνουν ή να πω κι άλλα;

Φυσικά και τώρα θα παρουσιάσω την ΦΟΝΙΣΣΑ!

Που:

Πρώτα διάβασα το μυθιστόρημα και μετά τον πρόλογο του Σταύρου Ζουμπουλάκη που με κάλυψε πάρα πολύ!

Όσο για το μυθιστόρημα, φυσικά και με συγκλόνισε!

Αν ζούσε ο Παπαδιαμάντης είχα πολλά να τον ρωτήσω, αλλά ατύχησα!

Όταν διάβασα την πρώτη παράγραφο, μ’ έπιασαν τα γέλια, γιατί είχα ξεχάσει την καθαρεύουσα και δεν κατάλαβα και πολλά πράγματα, οπότε την ξαναδιάβασα!

Μετά πήρα φόρα και θυμήθηκα τα νιάτα μου!

Σ’ αυτό το βιβλίο σημείωσα παροιμίες κι ότι άλλο μου θύμισε την μάννα και τις εκφράσεις της και κάποιες γνωστές για μένα, αλλά ξεχασμένες λέξεις.

Δύο τρία κύρια σημεία ακόμα, φυσικά το Γλωσσάρι, για να το έχω (καθότι εγώ τα βιβλία μου τα δανείζω σε φίλους και μετά τα χαρίζω στην Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ζαγοράς) και εννοείται και το ΤΕΛΟΣ!

Τι τέλος!

Τόσο σοφό!

Πάμε τώρα, αν έφτασε κανένας να διαβάζει ως εδώ!

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Η ΦΟΝΙΣΣΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Σταύρος Ζουμπουλάκης

Κοινωνικόν μυθιστόρημα

σπίτι μουσείο

α. παπαδιαμάντη

σκιάθος

Υγ. Διαπίστωσα πως ο Παπαδιαμάντης είχε και χιούμορ, μέσα στην τόση μαυρίλα της ιστορίας, κάτι που συνέβη και στο βιβλίο του πατέρα και ξαφνιάστηκα, ενώ Εκείνος πάλευε με τον Χάροντα στο Νοσοκομείο. (Το βιβλίο του γράφτηκε μέσα σε μια βδομάδα, εκεί. Τώρα το πότε και πως θα εκδοθεί, αυτό είναι μια άλλη υπόθεση…)

Κι επειδή πήγε 5, πρωί Σαββάτου και δεν προλαβαίνω, πρέπει και να κοιμηθώ, θα παρουσιάσω αύριο σωστά το βιβλίο και τα σχετικά λινκ. Συγγνώμη για το πρόχειρον γενικά της ανάρτησης! Αύριο και η διόρθωση ορθογραφικών λαθών και σύνταξης! Το ανεβάζω τώρα, μόνο και μόνο επειδή λέω πολλά και είναι Σαββατοκύριακο. Όλο και κάποιος θα το διαβάσει!
Ξέρω εγώ... Κάποιοι θα πιάσουν αυτό το μεταφυσικό, να με καταλάβουν!

Ναι, πήγε έξι παρά τέταρτο κι είμαι ακόμα εδώ, αν και τέζα!
Ξέχασα το κυριότερο! Την δεύτερη μέρα ήρθε μια γιαγιά με δύο παιδάκια, κι εκείνα έκαναν μόνα τους μπάνιο. Τόσο φρόνιμα παιδάκια δεν έχω ξαναδεί. Μέχρι να φύγουν, έτρεμε η ψυχή μου μη ξεφύγουν της γιαγιάς...
Τι να σας λέω;
Θα πείτε ότι "εψήλωσεν ο νούς μου"...!

Γι' αυτό και ανέβασα τώρα την ανάρτηση, γιατί αύριο η λογική θα έλεγε, ΟΧΙ!
Όπως είπε και παλιότερα και δεν έγραψα τα παράξενα με το πηγάδι...

Να έχετε ένα υπέροχο Σαββατοκύριακο!
Καλημέρα από την Κατερίνα που σήμερα σας τα είπε για καλά!

Η σωστή ανάρτηση της Φόνισσας είναι εδώ: