«Είμαι πολύ καλύτερος ψυχοθεραπευτής, παρά συγγραφέας»

«Είμαι πολύ καλύτερος ψυχοθεραπευτής, παρά συγγραφέας»

Ο διάσημος Αργεντινός συγγραφέας Χόρχε Μπουκάι βρίσκεται από χθες στην Αθήνα

Του ΓΙΑΝΝΗ Ε. ΣΤΑΜΟΥ

Σε μια εποχή που τα «εγχειρίδια ευτυχίας» αξιώνουν μεγάλο μέρος της παγκόσμιας βιβλιοπαραγωγής, αναμένοντας απελπισμένους ή αφελείς, τα λόγια του Χόρχε Μπουκάι, στη συνάντηση που είχαμε μαζί του σε ένα καφέ στα Εξάρχεια, δεν μαρτυρούν μόνο τιμιότητα, αλλά και τη σοβαρότητα ενός αληθινού ψυχοθεραπευτή.

«Κανένα βιβλίο μου δεν υποκαθιστά την ψυχοθεραπεία. Οποιος θεωρεί ότι με τα βιβλία μου θα κατακτήσει την ευτυχία, καλύτερα να τα επιστρέψει. Τα βιβλία μου σου καταδεικνύουν ότι υπάρχει ένας δρόμος που αξίζει να περπατήσεις. Το να τον βρεις και να τον διανύσεις είναι αποκλειστικά δική σου υπόθεση».

Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του «Ο δρόμος της πνευματικότητας, Φύλλα πορείας V» (εκδόσεις Opera, μτφρ. Κωνσταντίνα Επισκοπούλου), συναντήσαμε το διάσημο Αργεντινό συγγραφέα και ψυχοθεραπευτή, που τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει εκατομμύρια φανατικούς αναγνώστες. Συνοδευόμενος από το γιο του που είναι επίσης ψυχοθεραπευτής και φέρελπις συγγραφέας (αναμένεται να εκδώσει σύντομα το πρώτο του βιβλίο), ο Χόρχε Μπουκάι μάς μίλησε για την αξία της πνευματικότητας σε περίοδο οικονομικής κρίσης, καθώς και για το αληθινό νόημα της αγάπης που δεν επιδέχεται κτητικότητας, δηλώνοντας παράλληλα περήφανος που ο γιος του ακολουθεί τα βήματά του.

«Δεν είναι καθόλου εύκολο να έρθεις να παρουσιάσεις ένα βιβλίο περί πνευματικότητας σε μία χώρα που δοκιμάζεται από βαθιά οικονομική κρίση. Δεν γνωρίζω επακριβώς την ελληνική κρίση, αλλά μπορώ να την κατανοήσω από την αντίστοιχη που βίωσε η Αργεντινή. Από την άλλη όμως δεν είναι και τόσο κακή ιδέα να εκδοθεί τη δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς αποτελεί πρόκληση να ασχοληθούμε με ζητήματα υπερβατικά. Είναι πολύ δύσκολο να μιλήσεις για την πνευματικότητα σε κάποιον που δεν έχει δουλειά. Ζητήματα που για κάποιον δεν φαίνονται τόσο επείγοντα. Ελπίζω όμως αυτό το βιβλίο να ανοίξει στη χώρα σας μια συζήτηση και για τα δύο αυτά σημαντικά ζητήματα. Να σκεφτούμε κάποια πράγματα που έγκεινται στη βάση αυτής της κρίσης. Γιατί οι κρίσεις είναι μόνο μια παροδική στιγμή. Το μείζον είναι το μετέπειτα. Το πρόβλημα δεν είναι η κρίση καθεαυτή, αλλά οι αποφάσεις που οφείλεις να λάβεις. Αποφάσεις που είναι ατομικές, συλλογικές, εθνικές, αλλά και σε διεθνές επίπεδο».

- Η πνευματικότητα έχει συνδεθεί με ένα δρόμο μοναχικό. Η απομόνωση όμως είθισται να επιφέρει ψυχικές νόσους. Πώς αντιμετωπίζετε αυτό το παράδοξο;

«Πράγματι, είναι μια αντίφαση που λύνεται μόνο αν διανύσεις τον πνευματικό δρόμο. Μόνο αυτός είναι ο τρόπος για να βρεις τον εαυτό σου. Θεωρητικά, θα μπορούσα να πω ότι πρέπει σε αυτό το δρόμο να διατηρήσεις τις κοινωνικές σου επαφές. Στην πράξη όμως είναι πολύ δύσκολη αυτή η συζυγία. Νομίζω ότι πρώτα πρέπει να μάθεις να ζεις μόνος. Να μη φοβάσαι τη μοναξιά σου και να αφουγκράζεσαι τη σιωπή σου. Να μάθεις να μην εξαρτάσαι από την παρουσία των άλλων. Επειτα από αυτό το ταξίδι αντιλαμβάνεσαι και το νόημα της αγάπης, που δεν πρέπει να είναι κτητικό αλλά ανιδιοτελές. Μαθαίνεις ότι αυτό που αγαπάς όχι μόνο δεν σου ανήκει αλλά δεν θέλεις να σου ανήκει και έχοντας απολαύσει τις στιγμές της μοναξιάς σου δεν επιτρέπεις σε κανέναν να θεωρήσει ότι εσύ του ανήκεις. Δεν χτίζεις τις φιλοδοξίες σου πάνω σε αυτό που αγαπάς. Για μένα αγάπη είναι να αγωνίζεσαι για την ελευθερία του άλλου, για να επιλέξει αν σε θέλει, έστω και αν δεν σε περιλαμβάνει στα σχέδιά του. Πρωτίστως όμως για να γίνει αυτό πρέπει να μην είσαι εξαρτημένος πάνω του. Το αντίθετο της αγάπης δεν είναι το μίσος αλλά ο φόβος. Η αγάπη και ο φόβος είναι το φως και το σκοτάδι. Δεν γίνεται να αγαπάς και την ίδια στιγμή να φοβάσαι. Αυτό δεν είναι αγάπη».

- Η κρίση ρίχνει τις μάσκες ή τις μετασχηματίζει;

«Το προσωπείο καλύπτει και ταυτόχρονα αποκαλύπτει. Μία κρίση λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Καλύπτει και δεν μας επιτρέπει να δούμε το σημαντικό, αλλά αποκαλύπτει τους φόβους μας και την αδυναμία μας να προσαρμοστούμε στις αλλαγές. Είμαι όμως φύσει αισιόδοξος και πιστεύω ότι στο τέλος θα βγει ο καλύτερος εαυτός μας. Αυτή τη στιγμή δεν το βλέπουμε γιατί δεν έχει έρθει ακόμη το τέλος της κρίσης. Στην Αργεντινή πριν από την κρίση δεν υπήρχε αλληλεγγύη. Σήμερα βλέπουμε ανθρώπους να συνεισφέρουν ανιδιοτελώς. Χάθηκε η διάσημη υπεροψία των Αργεντινών και γίναμε πιο ταπεινοί. Παρ' όλ' αυτά ο Πάπας είναι Αργεντινός».

- Είναι η πνευματικότητα μια έννοια αναλλοίωτη στο χρόνο ή επαναπροσδιορίζεται επί παραδείγματι στη βάση των νέων τεχνολογιών;

«Το νόημα της πνευματικότητας θα είναι πάντα το ίδιο. Τα μόνα που αλλάζουν είναι τα μέσα και η ταυτότητα αυτών που το αφηγούνται. Η τεχνολογία δεν μπορεί ούτε να καταστρέψει ούτε να υποστηρίξει την πνευματικότητα. Μιλώ όμως εγώ που δεν έχω καμία σχέση με την τεχνολογία. Παρ' ότι υπάρχουν 70 site και facebook με το όνομά μου δεν έχω καμία σχέση με αυτά. Κάποτε μια γυναίκα με βρήκε σε μια παρουσίαση και υποστήριζε ότι είχα αποδεχτεί τις ερωτικές προτάσεις της. Μάταια προσπαθούσα να της εξηγήσω ότι δεν ήμουν εγώ (γέλια)».

- Η ψυχανάλυση έχει μόνο ευεργετικά αποτελέσματα;

«Απολύτως. Είμαι κατηγορηματικός. Το θέμα είναι ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα για σένα δεν σημαίνει ότι θα είναι θετικά και για τους άλλους. Μια σύζυγος επί παραδείγματι μπορεί να αποφασίσει να χωρίσει τον άνδρα της ύστερα από μια ψυχανάλυση».

- Συγγραφέας ή ψυχοθεραπευτής;

«Ποτέ δεν εγκατέλειψα το επάγγελμα του γιατρού. Με αυτή την ιδιότητα γράφω και από τις εμπειρίες που έχω αποκομίσει από αυτή. Δεν υπάρχει το στοιχείο της έμπνευσης στα γραπτά μου, καθώς γνωρίζω εξαρχής τι θέλω να γράψω. Ενας συγγραφέας μπορεί εκ του μηδενός να δημιουργήσει. Εγώ δεν επινοώ, αλλά μεταδίδω τις εμπειρίες μου. Οταν καταγράψω όλες τις εμπειρίες μου ίσως και να ξαναδεχτώ ασθενείς. Είμαι πολύ καλύτερος θεραπευτής παρά συγγραφέας».

i info

Ο Χόρχε Μπουκάι παρουσιάζει το νέο του βιβλίο «Ο δρόμος της πνευματικότητας, Φύλλα πορείας V» (εκδόσεις Opera, μτφρ. Κωνσταντίνα Επισκοπούλου) απόψε στις 7.30 μ.μ. στο Μουσείο Μπενάκη (κτήριο οδού Πειραιώς).

πηγή